Tekst: Jeroen Dijkema
Foto: Anne-marie van RIjn / Ajay Saggar
Niet buigen voor de muziekindustrie
Bhajan Bhoy is het solovehikel van Ajay Saggar (ook o.a. King Champion Sound, Deutsche Ashram, The Bent Moustache en vroeger van Dandelion Adventure, een favoriet van wijlen John Peel). De Indiër groeide grotendeels op in het noordwesten van Engeland en verhuisde jaren geleden naar Nederland. Daar streek hij neer in de Zaanstreek. In zijn studio creëert hij sinds 2020 soloalbums die thuishoren tussen de oren van liefhebbers van de betere psychedelische en kosmische muziek. Een interview.
Ajay, wat was je inspiratie om Bhajan Bhoy te beginnen?
“Rond 2019 begon ik na te denken over het opnemen van mijn eigen solomuziek. Ik heb me altijd met bands ingelaten in mijn muzikale leven en ik verlangde naar de vrijheid om mijn eigen ideeën te uiten zonder enige restricties. Dus in 2019 startte ik met het opnemen van de songs die uiteindelijk op mijn eerste album ‘Bless Bless’ zouden terechtkomen. Dat album is uitgebracht in juni 2020.”
Hoe belangrijk is jouw culturele achtergrond en afkomst op je muziek?
“Ik ben een enorm trotse Indiër en die culturele achtergrond heeft mij op zoveel gebieden beïnvloed! Zoals eten (ik houd van koken en het eten van Indisch voedsel), sport (cricket) en religie (Hindoe). Natuurlijk werd ik thuis tijdens mijn opvoeding blootgesteld aan veel Indische muziek (filmmuziek en klassieke muziek). Maar pas later begreep ik klassiek Indische muziek en kon ik er echt naar luisteren. Ik hoor nu de schoonheid die in die muziek zit, vooral als het aankomt op het thema en de improvisaties. Hoewel soms wat verborgen, zijn dat zeker aspecten die mijn eigen muziek hebben beïnvloed. Maar het is vooral het gevoel van vrijheid in de klassiek Indische muziek die ik in mijn eigen solowerk meeneem.”
Je bent pas op latere leeftijd naar Nederland verhuisd. Welke invloed heeft Nederland op jou gehad qua muziek?
“Ik heb 8 jaar lang in een gekraakte villa gewoond met leden van The Ex en Dog Faced Hermans. Dit waren mensen die volstrekt hun eigen ding deden zonder te buigen voor de macht van de gevestigde muziekindustrie. Dat bevestigde voor mij dat je het zelf kon doen en jezelf kon zijn in een muziekgroep in de muziekwereld. Dat je je normaal en respectvol gedraagt naar je publiek en dat mensen je willen helpen in je muzikale reis.”
Je hebt als Bhajan Bhoy een trits albums en EP’s uitgebracht de afgelopen jaren. Je laatste platen zijn uitgebracht door twee van de beste platenlabels voor moderne psychedelische muziek: Cardinal Fuzz (UK) en Feeding Tube (VS). Hoe ben je bij hen terechtgekomen en wat heeft dit betekend voor jou en je muziek?
“Ik stuurde Dave van Cardinal Fuzz een e-mail met de vraag of ik hem wat muziek mocht sturen. Ik kende ‘m niet, probeerde het gewoon en hoopte dat hij zou bijten. Dave was zo vriendelijk om te reageren en ik stuurde hem mijn muziek toe. Hij vond het te gek en wilde het graag uitbrengen. Hij haalde Feeding Tube ook aan boord en sindsdien zijn Dave en Ted (Feeding Tube Records) de meest vriendelijke en geweldige supporters en labeleigenaren die je je maar kunt wensen. Ik voel me enorm fortuinlijk dat ik bij deze twee labels zit. Sindsdien staan ze achter elke release die ik heb gedaan. Het geeft me meer ontspanning om muziek te maken, want ik weet dat ik een basis heb waarop mijn muziek wordt uitgebracht. Het helpt natuurlijk ook dat muziekliefhebbers weten dat erop beide labels kwaliteitsmuziek wordt uitgebracht. Elke release op Feeding Tube Records of Cardinal Fuzz is de moeite van het checken waard. Dave en Ted hebben een waanzinnig oor voor dit soort muziek.”
Jouw albums kenmerken zich door verschillende stijlen en invloeden: ambient en minimal muziek, kosmische muziek, indierock, shoegaze, sologitaar, Indische raga’s en samples. Soms werk je met andere muzikanten om iets op te nemen. Hoe creëer jij je muziek en hoe bepaal je of een lied een soloding is of dat meer muzikanten nodig zijn?
“Dat is echt een organisch proces. Soms ontstaat er een idee vanuit een droom of als ik hardloop of fiets. De kiemen van dat idee neem ik mee naar de studio, waar ik het probeer om te vormen tot iets muzikaals. Soms wordt het precies zoals ik het me voorstelde in mijn droom en soms vormt er iets compleet nieuws en prachtigs. Een andere keer pak ik misschien een instrument in mijn studio en begin ik gewoon vanaf nul te spelen en op te nemen. Iets kleins wat ik dan in mijn hoofd heb, groeit dan uit tot een volwaardige song.”
Klopt het dat je een thuisstudio hebt in Wormerveer? Zo ja, hoe belangrijk is dat in het creëren van nieuwe muziek?
“Ik heb een studio op een industrieterrein die goed verstopt is voor de rest van de wereld. Het is mijn tweede thuis. Ik kan daar dagen en nachten lang doorbrengen terwijl ik werk aan mijn muziek. Er staat daar een platenspeler, dus ik luister er ook veel naar muziek. En ik neem daar mijn radioshows (KOSMOS KLUB, red.) op. Ik zit dan echt in mijn eigen wereldje. Deze studio betekent enorm veel voor mij. Ik heb daar de ruimte om creatief te zijn en ik heb alle benodigde apparatuur om me heen. Ik kan wanneer ik maar wil, dag en nacht, naar de studio en me volledig focussen. Ik houd heel veel van mijn studio. Er heerst een speciale energie.”
Je laatste album ‘Bhoy on the Wire’ is een ode aan de Engelse radio-dj Steve Barker en zijn show ‘On the Wire’. Elke song op de plaat refereert aan een stad in het Verenigd Koninkrijk. Zit er een specifiek verhaal achter elke song in relatie tot de stad waarnaar het refereert?
“Ik heb jarenlang in Lancashire in het noordwesten van Engeland gewoond. Ik heb me daar op zoveel manieren vastgebeten in de muziek. Ik speelde er in bands, organiseerde er optredens, bezocht concerten en maakte er vrienden. Op die manier bouwde ik een community om me heen. De steden die ik noem in de titel van die songs zijn plaatsen die een specifieke betekenis hebben voor me. Ik associeer ze met een specifieke fase of gebeurtenis in mijn leven. Het album is een soort liefdesbrief aan Lancashire en het noordwesten van Engeland.”
‘Bhoy on the Wire’ vind ik je meest gefocuste, meditatieve en coherente album tot nu toe. Vergeleken met eerdere albums is er minder gitaar te horen en juist meer synthesizer en piano (en zelfs een banjo!). Was dit een bewuste keuze?
“Zoals ik eerder al aangaf was de totstandkoming van dit album erg organisch. Ideeën die na veel werk en experimenteren gevormd werden tot iets dat me echt raakt. Daarna tilden het bewerkings- en productieproces de songs naar een hoger niveau. Ik heb wat instrumenten liggen die ik gedurende een lange periode heb verzameld. Het is heerlijk om die keuze te hebben en een geluid toe te voegen dat een ander perspectief en een andere dynamiek aan een song toevoegt.”
Je album ‘Peace Frequencies / Healing Frequencies’ uit 2023 compileert liedjes van verschillende radiosessies bij WFMU en WGXC toen je op solotour was in de VS. Het is een behoorlijk gevarieerd album. Als luisteraar ben ik benieuwd hoe je deze songs live speelt in een solosetting. Neem bijvoorbeeld het trippy ‘Pillbox’ waarin een drumbeat en vrouwenzang te horen is.
“De songs voor die radiosessies zijn opgenomen in mijn studio. Ik stuurde de opnames naar deze radiostations zodat ze die konden uitzenden. Als ik in Nederland optreed met mijn Raga Arkestra dan kozen we liedjes uit van dit album om live te spelen… Zo simpel is het. Maar als ik solo speel, dan is de set echt anders en wissel ik liedjes die ik heb opgenomen af met improvisaties. Ik speel solo alleen de liedjes die daarvoor geschikt zijn. De soloshows ervaar ik als erg bevrijdend en als een belangrijk aspect voor de Bhajan Bhoy sound.”
Dat album heeft een wat duistere sfeer. Bijvoorbeeld op ‘Pillbox’ en ‘Bring it Home’. Waar komen dit soort liedjes vandaan? Zijn ze gebaseerd op eigen ervaringen of op mensen die je kent?
“’Bring it Home’ schreef ik voor een vriendin die door een moeilijke periode van haar leven ging. De uitkomst was pijnlijk maar toch ook hoopvol. Dit lied is een boodschap van hoop die ik haar wilde meegeven. ‘Pillbox’ schreef ik spontaan in de studio. De tekst is totstandgekomen door iets wat ik op dat moment dacht en voelde. Er zitten geen verborgen verhalen of boodschappen in… Gewoon puur gevoel.”
Twee jaar geleden bracht je twee LP’s in één keer uit als ´To Love is To Love Vols. 1+2’. Om deze albums over te brengen naar het podium richtte je de band ‘Bhajan Bhoy and His Raga Arkestra’ (wij vermoeden een knipoog naar Sun Ra) op. Wat was je visie wat betreft optreden met je Arkestra? En wat is het belangrijkste verschil met solo spelen?
“Het idee achter de band was om ruimdenkende en getalenteerde muzikale vrienden bij elkaar te brengen om de muziek van deze twee LP’s te spelen. Ik koos de liedjes die goed binnen een bandsetting pasten en liedjes die juist ruimte lieten voor de muzikanten om iets nieuws en vernieuwends toe te voegen. Er was ruimte voor lange jams en improvisaties en ruimte voor de muzikanten en zangers om nieuwe ideeën in te brengen. Het project gaf veel voldoening. Misschien dat ik de Arkestra nieuw leven inblaas in de toekomst als de omstandigheden dat toelaten. Een belangrijk verschil met solo spelen is dat je met de Arkestra ziet en hoort hoe jouw songs een kant opgaan die je je nooit had voorgesteld. MAAR ik houd ook echt van solo spelen… Het is een uitdaging om in je uppie voor de leeuwen gegooid te worden (het podium) en te spelen voor publiek. Ik probeer het elke keer spannend te houden voor mezelf door muzikale paden te bewandelen die ik nog niet eerder bewandeld heb. Op die manier probeer ik mezelf en het publiek te verrassen.”
Je hebt een relatief lange carrière in de muziekwereld. Niet alleen als muzikant, maar ook als geluidstechnicus, tourmanager, tourbuschauffeur en je werkt bij Paradiso. Daarnaast heb je de begin jaren ’90 When punk broke van dichtbij meegemaakt. Hoe kijk je aan tegen de muziek en muziekwereld van nu?
“Het is soms moeilijk om de muziek en muziekwereld van nu objectief te benaderen als je er al zolang in rondloopt en zo gepassioneerd bent over muziek als ik. Mijn passie begon met de punkperiode in de jaren ’70. Ik groeide sindsdien op met muziek luisteren, concerten bezoeken, platen kopen en muziek maken in verschillende bands. Dus de DIY-mentaliteit zit diep in mij geworteld: niet buigen voor de muziekindustrie en geen compromissen sluiten in je muziek zodat je meer platen verkoopt, gespeeld wordt op commerciële radiostations, grote stadionoptredens doet en op de cover staat van elk tijdschrift. Tuurlijk zou ik daar best eens aan willen proeven, ook omdat ik voel dat mijn muziek net zo goed is als die van een ander en meer aandacht verdient. Maar ik zou dat alleen willen bereiken door trouw aan mezelf te blijven. En eerlijk gezegd ben ik ook nog nooit benaderd door wie of wat dan ook uit de gevestigde muziekindustrie om me bij hen aan te sluiten en volgens hun regels te spelen. Mijn werk bij Paradiso is een andere blik door de microscoop over hoe de industrie werkt. Maar daar kan ik verder niet echt op ingaan.”
Van alle muzikanten, promotors en artiesten die je hebt gekend en ontmoet door de jaren heen, heeft daarvan iemand jou advies gegeven dat je ter harte genomen hebt?
“Ik heb het privilege en de eer gehad zoveel geweldige en getalenteerde muzikanten wereldwijd gekend te hebben en met sommigen te hebben samengewerkt. Niemand heeft me die ene wijze les gegeven in het leven of in de muziek, maar je observeert en ziet hoe sommige bands en muzikanten opereren op muzikaal en persoonlijk niveau. Sommige muzikanten en artiesten zijn de aardigste mensen ter wereld en anderen zijn nogal vervelend. Ik heb een goede bullshit detector en kan de goede van de minder goede personen onderscheiden. Dus ik ben blij om van de goeien te leren. Mike Watt (bassist van The Minutemen en Firehose, red.) is iemand die altijd dichtbij zichzelf is gebleven. Hij werkt hard en is succesvol op zijn eigen voorwaarden. Een tip van Watt voor als je gaat touren: If you don’t play, you pay!”
Je bent ook een platenverzamelaar en fervent muziekluisteraar. Kun je tien platen met ons delen die jou als persoon en muzikant beïnvloed hebben?
“Oef, dat is een moeilijke vraag. Ik maak het iets makkelijker voor iedereen door een aantal albums te noemen die ik op dit moment erg goed vind:
1) LOS THUTHANAKA - Los Thuthanaka
2) HARMUT GEERKEN - Requiem For The Snake Of Maidan
3) ARTHUR RUSSELL - Open Vocal Phrases Where Songs Come In And Out (Live 12/20/1985)
4) YUMIKO MORIOKA & TAKASHI KOKUBO - Gaiaphilia
5) KRATZEN - III
6) V/A - Tsapiky! Modern Music From Southwest Madagascar
7) V/A - Bugs On The Wire
8) DILLINGER - Ready Natty Dread
9) PATAKA BOYS - Thugs From Amritsar
10) JABU - A Soft And Gatherable Star
What’s next voor Bhajan Bhoy?
“Begin mei tour ik twee weken door Italië. Aan het einde van die maand doe ik een korte Nederlandse tour met Jabu, een band uit Bristol. We spelen in Groningen, Amsterdam en Rotterdam. Op vrijdag 6 juni breng ik een nieuwe dubbel LP uit genaamd ‘Summer in St. Mary’s’. Het is een prachtig album geworden, met meditatieve en minimalistische composities en repeterende motiefjes, gespeeld op een 19e-eeuws kerkorgel van de 15e-eeuwse St. Mary’s kerk in het dorpje South Cowton in North Yorkshire, UK. Steve Barker (dj van de beste radioshow ter wereld, ‘On the Wire’) zegt erover: een briljant album. Een grote verrassing voor iedereen en een echte verandering van richting. Een prachtig album.”
