
Tekst: Edwin Timmers
Foto: Brenda Mertens
De Kringloop Killer
Sjefke de Kok is één van de spinnen in het subculturele web van Eindhoven, vanaf zijn vierde verzot op vinyl en spoedig daarop onherstelbaar diep geraakt door het magische fenomeen radio. Niet vreemd dus dat hij radio maakt, als DJ platen draait en als platenverzamelaar bekend staat als de Kringloop Killer. Altijd op zoek naar muziek die te mooi en eigen is om vergeten te worden. Platen wegrukken bij de afgrond van vergetelheid als een daad van rechtvaardigheid richting de makers.
Een breed – zo breed als maar kan – muzikaal landschap, dat wenst Sjefke Eindhoven toe en daar werkt hij aan. Zo’n jaar geleden vestigde hij een radiostudio in het pand van het voormalige garagebedrijf van Van der Meulen-Ansems, een pand aan de Vestdijk op een terrein dat in de volksmond VdMA heet. De plannen voor het terrein zijn groot. Er moet iets komen waarin mensen kunnen wonen, werken en ontspannen. Iedereen optimaal gelukkig, toeteren de plannen. Onlangs werd vanwege te hoge kosten alvast één enorme woontoren uit de plannen geschrapt. Een veeg teken? Zolang de hoogmoedige plannen blijven gisten (tot alle suiker op is), kan Sjefke werken aan zijn ding. La Cantina, zo doopte hij de nering, waarin het internetradiostation xehv.nl is ondergebracht. Spoedig kunnen gelijkgestemden La Cantina aandoen voor een snackje, een drankje en goeie muziek middels live-radio. Een samenkomst van gelijkgestemden: Sjefke kent het uit de tijd dat muziekfanaten op vrijdag in de platenzaak bijeenkwamen om nieuwe platen te horen en scoren. Hieruit lijkt hij te hebben afgeleid dat je gelijkgestemden kunt maken door mensen gelijk te stemmen. Wil je dat mensen hun auditieve horizon verbreden, dan moet je hen kennis laten maken met dat wat hun horizon kan verbreden. Dat is zijn missie.

Over een paar weken zal de horecavergunning op de deurmat vallen. Toch schonk hij al pinten op 25 oktober jongstleden. In september werd afgesproken dat een delegatie van Bukblad op deze dag samen met Sjefke in diens studio radio zou gaan maken door platen te draaien. Hieruit zou als vanzelf een artikel rollen. BB’s Tarek en Stijn draaiden inderdaad platen, maar Sjefke had opeens andere verplichtingen: hij stond buiten achter de tap. Er was een kunstveiling tussengekomen ten bate van het eeuwig kiemkrachtige Stroomhuis, dat ruim een week eerder afbrandde.
De kunstveiling was een initiatief van kunstenaar (met, in zijn eigen woorden, twee linkerhanden) Seth Driessen. Samen met een stel andere kunstenaars zette hij de veiling in een week tijd op. Ruim veertig Eindhovense kunstenaars schonken een werk. Het was een gebeuren om je vingers bij af te likken. Er hing een energie die op de gezichten van alle aanwezigen een lach toverde, ook op het gezicht van burgemeester Dijsselbloem. Alle zielen gloeiden eensgezind voor een vurig gewenste wederopstanding van Stroomhuis. In La Cantina draaiden Tarek en Stijn prachtige platen en buiten, rondom een rechtop gezette zeecontainer onder een blauw-wit gestreept tentzeil improviseerden Seth en z’n maten, gestoken in gele hesjes, de veiling. Het begon met feedback. De microfoon was aangesloten op een te lichte installatie die vol open moest om de paar honderd aanwezigen te bereiken. Alleen als het publiek zweeg, was de veilingmeester te horen. Het publiek zweeg niet, dus verwarring in het proces van opbieden kwam geregeld voor. Een fraai voorbeeld daarvan is het kunstwerk dat 290 euro opbracht. De biedingen liepen op totdat een man 250 riep. Seth hoorde dit bod en poogde het publiek aan te sporen meer te bieden door 275 te roepen. De man die 250 had geboden, maakte uit Seths geroep op dat er reeds 275 geboden was en schakelde op naar 290. Dat bod werd afgehamerd. De man lachte van oor tot oor toen hem verteld werd dat hij zijn eigen bod met veertig euro overboden had. Dit voorval tekende de vibe van de veiling. Ondertussen schonk Sjefke de glazen vol. Die avond hebben we hem niet meer gesproken, drie dagen later wel, over de telefoon. Het is geen straf om met hem te praten.

“Er is een ontmoetingsplek weggevallen, een plek waar je gelijkgestemden tegenkomt. Zo mooi hoe de nieuwe lichting alternatieven samen met de ouwe garde dingen oppakte. Stroomhuis was één van de laatste, zo niet dé laatste plek waar zoiets kon, voor dingen waarvoor de Effenaar te groot is. Zeven jaar geleden voerde ik de programmering bij De Sociale Dienst, een plek met atelierruimtes en meer in het oude politiebureau en het voormalige kantoor van de sociale dienst. Ik programmeerde dingen waaraan een ander zich niet wil branden, niet-winstgevende dingen. Stroomhuis had ook geen verdienmodel, ze zeiden in feite: ‘Hier heb je een plek om te spelen en hier heb je een tijdstip. Doe je ding en maak er wat moois van’. La Cantina en xehv.nl doe ik om de simpele reden dat ik het leuk vind. Maar ook om een platvorm te bieden. Voor veel dingen is geen of nauwelijks plek in Eindhoven, denk aan hiphop, en dat wil ik met radio keren. Veel muziekliefhebbers hebben geen kring van gelijkgestemden. Ze luisteren op hun kamertje naar hun muziek. Hen nodig ik hier uit om te draaien, ook als ze dat nog nooit gedaan hebben. Eerst de liefde, dan de skills. ‘Hier heb je twee uur,’ zeg ik dan, ‘maak er wat moois van’. Misschien krijgen ze het hier onder de knie en gaan ze later op andere plekken draaien. Liever nodig ik geen mensen uit die op hun telefoon liedjes aanklikken. Die nemen het vak DJ niet serieus. Mijn eigen radioprogramma heet De Zwarte Plak. Die naam verwijst naar vinyl, het mooiste medium, met het singletje als absolute favoriet, want die dingen hebben iets magisch. Ook is De Zwarte Plak een gehucht nabij Deurne waar een verzetgroep tijdens WOII haar uitvalsbasis had. Een restje cola in een glas in de ochtend na een lange nacht is evengoed een zwarte plak...
Negen van de tien platen die ik draai, komen van de kringloop
Ik heb een nogal brede smaak. Techno is oké, maar een uur lang hoeft voor mij niet. Een show beginnen met iets van een Franse soundtrack en eindigen met Belgische disco uit de jaren tachtig. Associatief draaien. Het ene basloopje triggert bijvoorbeeld een ander basloopje in je herinnering. Alweer even geleden ontmoette ik Micha en Richy uit Gent. We bleken alle drie te zoeken naar min of meer vergeten Nederlandstalige muziek. Met hen maakte ik twee compilaties – op mixtape en op LP – met Nederlandstalige muziek uit de 60’er, 70’er en 80’er jaren. Harde Smart heet het, staat ook bandcamp. Allemaal liedjes die het grote publiek niet kent, maar die de tand des tijds hebben doorstaan. Feitelijk het resultaat van jarenlang op de knieën door bakken met tweedehands platen bladeren in kringloopwinkels en op rommelmarkten. Zwaar werk, want veel is bagger, maar soms is het raak. Negen van de tien platen die ik draai, komen van de kringloop. Ik heb intussen een collectie van veertig jaar zoeken. In november word ik 46. Op mijn vierde kreeg ik een platenspeler, het afdankertje van mijn zus, een ouwe Philips. De magie van de naald op de plaat leggen. Het was liefde op het eerste gezicht. En de magie van radio. Je kunt niet zien wat er gebeurt en toch ben je er bij. Ik dacht altijd dat Meta de Vries een hele mooie vrouw was… Ik luisterde heel veel radio. Curry en Van Inkel! Die twee hadden zoveel plezier in het maken. Dat is de wereld waar je wil zijn.”